ڕاگوزەر ( انتقالی- Transitional) یانی قۆناغی بازدان، لە چییەوە بۆ چی؟. لە نەریتی یەوە بۆ مۆدێرن، لە كلاسیكەوە بۆ هاوچەرخ ، لە حوكمی كەس و گروپەكانەوە بۆ حوكمی یاسا، لەڕووی دیمۆگرافیەوە نەتەوە ژێردەستەكان بەزۆری ژمارەیەكی دیاریكراویان نییە تا بازێكی دیمۆگرافی بدەن، لەباری ئابوریشەوە بەهەمان شێوە "بازدان" شێوازی جۆراوجۆری هەیە، ڕەنگە ئانو ساتی بازدان قۆناغی كەوتنێكی بەئازار بێت، بۆنمونە: ئەگەر وادابنەین ئیشتراكیەت قۆناغی ڕاگوزەرە لەنێوان شیوعیەت و سەرمایەدارییدا، ئەوە ئەبێت لەو قۆناغەدا چاوەڕێی ململانێی چینایەتی بكەین كە خاڵی لاوازی فەلسەفەی ماركسیزمە،چونكە لەوێدا ئەبێت قەناعەت بەخۆت بكەیت مێژوو ئایندەی نییە و لەخاڵێكدا ئەوەستێت كە سۆشیالیزمە.
لە دەیەی دووەمی سەدەی بیست و یەكداین، خەریكە دیموكراتیەت و سۆشیال دیموكراتی ئەبنە بەشێك لەڕابردوو، وەختە ناوەندەكانی دونیا تێبگەن كە " سەرمایەداریی" بەدیموكراتی ناكرێت. سەدەی بیست و یەك سەدەی پێپەڕاندنی پیشەسازیی یان پۆست پیشەسازییە (Postindustrialization). سەدەی چوونە ناو مۆخی سەروەرییەكانی یەكتر و پەیوەندیگرتنی خێراو ئامێری بچوك بچوكی سەرسوڕهێنەرە، كەپێدەچێت ئاقارەكەی لەدەستو پێخستنی سەدان ملیۆن مرۆڤ بێت، سەدەی كارەساتە سروشتی یەكانە وەكو: گەرمبونی گۆی زەوی و بە بیابانبون و برسێتی و...تادوایی. دەوڵەتی نەتەوەیی و پرەنسیپی سەروەری دەوڵەت لە سوڵحی وێستڤالیا (١٦٤٨) ەوە دەستی پێكردووە، هێشتا چەندین كۆمەڵەی جیاجیاو نەتەوەی بێدەوڵەت ماون، هەندێكیان داوای دەوڵەتی نەتەوەیی ئەكەن و، هەندێكیشیان ئارەزووی دیموكراتی، ئایا تیماری دەردی ئەمانە دەوڵەتی نەتەوەییە یاخود دیموكراسی ؟. ئایا ئەكرێت چاوەڕێی دیموكراسی بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوین و هەرێمی كوردوستان بكەین؟. دیموكراسی چی یە؟. هەر جیاكردنەوەی دەستەڵاتەكانە و بەس ؟. بەڕەڵایی میدیایی و سیاسیی و ئابورییە ؟. بۆچی دۆزی كورد بەراوورد ئەكرێت بە ئیسرائیل ؟. ئەوانەی هاواری دیموكراسی ئەكەن شایانی دیموكراسین ؟. كاریگەریی سیاسەتی نێودەوڵەتی لەسەر دیموكراتیزەكردنی كورد چی بووە ؟. هیوادارم ئەم هەوڵە بێلایەنە مەڵویەكی بچوك بخاتە سەر خەرمانەی تێگەیشتنەكانی خوێنەری كورد.
بۆ خوێندنەوەى زیاتر
کلیک لێرە بکە