• English
  • العربية

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

​پەیمانگەی مێدیتریانه‌ بۆ توێژینه‌وه‌ى هه‌رێمایه‌تى- MIRS، دامه‌زراوه‌یه‌كى نا حكومی ئاكادیمی یه‌، گرنگى ئه‌دات به‌ توێژینه‌وه‌ له‌ بوارى سیاسەتە گشتییەکان، هاوكات خۆى به‌ لایه‌نێكى گرنگى كاركردن ئه‌زانێت بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ باره‌ى ئاسایشی وزە، بیناکردنی ژێرخانی ئابوریی و سیاسی و کێشە ناوچەییەکان.

عێراق پێویستی بە جۆرێکی نوێی هاوبەشی لەگەڵ ئەمریکا هەیە: ڕێگای هاوکاریی بەردەوام

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

4/12/2024 10:17:00 AM

لەو کاتەوە پەیوەندییەکانی ئەمریکا و عێراق بە هەوراز و نشێودا تێپەڕیوە، قۆناغەکانی نیزیک بوونەوە و نەمانی پەیوەندیی؛ هەندێکجار هەڵوێستەکان یەکیان گرتۆتەوەو هەندێکجاریش گرژییەکانی نێوام هەردوولا سەریان هەڵداوە. بەڵام بە درێژایی ئەو ماوەیە تێگەیشتنێکی هاوبەش لە نێوان سەرکردەکانی هەردوو وڵاتدا هەبووەو پەیوەندییەکەشمان وەک ئەولەویەتێکی ستراتیژیی دەمێنێتەوە، کە بنەمای بەرژەوەندی هاوبەش و هەوڵە هاوبەشەکانە بۆ تێپەڕاندنی سەختییەکان. ئێمە پێکەوە تیرۆریزممان تێکشکاند، هاوکاری ئەمنییش ڕێگەی پێداین سوپای عێ

تیۆری قوڵنگی رەش و پێشبینی جیۆپۆلەتیکی

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

4/3/2024 11:40:00 AM

جیۆپۆلەتیک وەک زانستێکی نوێ هەر لە سەرەتای بەدەرکەوتنییەوە، وەک زاراوە و زانست لەسەر دەستی زانای سویدی رۆدۆلف کیلن (Rodulf Kjellen )وە لە ساڵی 1899 و بەدەرکەوتووە و لە ساڵی 1917یشدا بەم شێوەیە پێناسەی جیۆپۆلەتیکی کردووە کە ئەو (زانستەیە، لە دەوڵەت وا تێدەگات بوونەوەرێکی جوگرافیایی ئۆرگانییە یان دیاردەیەکە لە بوارەکەدا)(1)، بەو پێیەی کە دەوڵەت یەکەیەکی ئۆرگانییە و بە بەردەوامی لە گۆڕان و گەشەسەندندایە و گەلێک هۆکاری کاریگەریش هەن یان دێنە ئاراوە کە کاریگەری لە سەر رەوتی یەکە ئۆرگانییەکان «دەوڵەت»

سەردانەكەی سودانی بۆ كۆشكی سپی: ئاماژەو ئەنجامە چاوەڕوانكراوەكان

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

4/3/2024 11:17:00 AM

لەنێو گرژییەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و لە سێبەری دوكەڵی جەنگی غەززەدا، بڕیارە محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق، لەگەڵ شاندێكی حكومیدا یەكەم سەردانی خۆی بۆ كۆشكی سپی لە 15ی نیسانی 2024 ئەنجام بدات. سەردانكردنی ئەمریكا یەكێكە لە نەریتە سیاسی و دیپلۆماسییە باوەكانی سەرۆك وەزیرانەكانی عێراق لە پاش 2003، بەڵام بەهۆی ئەوەی سودانی سەرۆكایەتیی كابینەكەی "چوارچێوەی هەماهەنگیی شیعە" دەكات، كە خۆی بە نەیاری ئەمریكا دەزانێت، ئەم سەردانە هەندێك تایبەتمەندی و فۆكەسی زیاتری لەوانەی پێش خۆی لەسەرەو، دەشێت

ئێران و هەرێمی كوردستان: پەیوەندی دۆستانە یان بوون بە هێزێكی پرۆكسی؟

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

4/3/2024 10:53:00 AM

لە دوای 2003، ئێران سیاسەتێكی جێگیری لە عێراقدا پراكتیزە كردووە كە بەشێوەیەكی گشتی ئامانج و مەبەستەكانی خۆی لە كۆمەڵێك خاڵدا دەبێنێتەوە، لەوانە دڵنیا بوون لەوەی كە پێكهاتەی شيعە و بەتایبەت ئەوانەی لە ئێرانەوە نزیكن دەسەڵاتدار بن و رۆڵی یەكلاكەرەوە لە پرۆسەی سیاسی عێراقدا بگێرن. لێرەدا، ئێران كۆمەلێك هاوپەیمان و هێزی سیاسی و سەربازی پرۆكسی لە عێراق هەیە و بەكاریان دەهێنێت بۆ ئەوەی عێراق وەك دەوڵەت لە چوارچێوەی سیاسەت و ئەجێنداكانی دەرنەچێت.

شرۆڤەی سیاسەتی كۆماری ئیسلامی ئێران بەرامبەر هەرێمی كوردستان

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

4/3/2024 10:27:00 AM

پێش ئەوەی باسی سیاسەتی فەرمی كۆماری ئیسلامی ئێران بكەین بەرامبەر هەرێمی كوردستان پێویستە ئاوڕێك لە چەمكی سیاسەت بدەینەوە بەوەی كە پێناسەی ئەم چەمكە چییە و پاشان وەك بەرچاوڕوونییەك بۆ بابەتەكە بچینە ناو شرۆڤەی بابەتە سەرەكییەكەوە. سیاسەت كۆمەڵێك پێناسەی جۆراوجۆر لە خۆ دەگرێت، گرنگترین پێناسەكانی سیاسەت كە بە شێوەیەكی گشتی لەناو زانایانی بواری سیاسەت جێگای قبووڵە و پشتی پێ دەبەسترێت بریتین لەمانەی خوارەوە:

ململانێ جیۆپۆڵه‌تیكییه‌كانی‌ گه‌رووی باب المنده‌ب

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

2/2/2024 1:52:00 PM

گه‌رووی ئاوی بریتییه‌ له‌و ته‌نگه‌به‌ره‌ ئاوییه‌ی كه‌ بۆ كه‌شتیوانی ده‌ریایی سودی لێوه‌رده‌گیرێت و ڕووبه‌رێكی ئاوی به‌ ڕووبه‌رێكی تر یاخود چه‌ند ڕووبه‌رێكی تری ئاوی ده‌به‌ستێته‌وه‌، یاخود درزی سروشتین له‌نێوان چه‌ند ڕووبه‌رێكی ئاوی كه‌ بایه‌خی ستراتیجی و ئابوری و سه‌ربازی گه‌وره‌ی هه‌یه‌ ڕۆڵی كاریگه‌ری هه‌یه‌ له‌ ململانێكان و یه‌كلاكردنه‌وه‌یان، زۆربه‌ی وڵاتانی خاوه‌ن هه‌ژمون هه‌وڵی كۆنترۆڵكردن و ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی گه‌رووه‌كان ده‌ده‌ن له‌ڕێگه‌ی دروستكردنی بنكه‌ی سه‌ربازی له‌نزیك گه‌رووه‌كان و ج

ڕۆڵی بانک و دامەزراوه‌ی دارایی سەوز لە بەدیهێنانی بەردەوامی و کەمکردنەوەی ڕێژەی پیسبوونی ژینگە

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

12/4/2023 7:07:00 PM

خواستە بێ سنوورەکەی مرۆڤ بۆ گەڕان و داهێنان و گەشەسەندنی بەردەوام، بەرهەمی وای لێ بەدیهێنراوە کە ئاسانکارییەکی زۆر بۆ ژیانی ڕۆژانەمان دەکەن بەڵام لەهەمان کاتدا بە گوشار خستنە سەر ژینگە و سروشت، چالاکیەکانی مرۆڤ بوونەتە هەڕەشەی مەزن بۆ سەر سیستەمی زیندەیی و ئیکۆلۆژی جیهان. سەرەتای پڕۆسەی بە پیشەسازیکردن دەگەڕێتەوە بۆ ساڵانی ١٧٥٠ی زاینی و بە بەکارهێنانی بزوێنەری هەڵمی دەستی پێکرد و گەیشتۆتە ئەو قۆناغە پێشکەوتووەی ئێستا.

شکستی مێژوویی و هەنووکەیی دەوڵەتی عێراق

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

10/6/2023 7:09:00 AM

سیستەمە سیاسییەکەی عێراق لەسەر هاوپەیمانی دوو پێکهاتەی سەرەکی بنیاتنرا، کورد و عەرەبی سوننە. زۆربەی سیاسییەکان و ئەفسەرە یەکەمەکانی سوپای عێراقی تازە دامەزراو سوننە و کورد بوون، پاشماوەی سوپای ئیمپراتۆریی عوسمانی بوون. یەکەم بەتالیۆنی سوپای عێراق، بەتالیۆنی موسا کازم بوو، لەلایەن جەعفەر عەسکەری، کە کوردێکی سوپای عوسمانی بوو فەرماندەیی دەکرا.

گرنگیی ڕێککەوتننامە نێودەوڵەتییەکان بۆ هەرێمی کوردستان

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

9/24/2023 5:33:00 PM

یەکێك لەسەرچاوە گرنگەکانی یاسای نێودەوڵەتی، بریتییە لە ڕێککەوتننامە نێودەوڵەتییەکان. دوو جۆر ڕێککەوتننامەی نێودەوڵەتی هەیە: ڕێککەوتننامە فرەلایەنەکان و ڕێککەوتننامە دوولایەنەکان. ڕێککەوتننامە فرەلایەنەکان زیاتر داڕێژەری یاسا نێودەوڵەتییەکانن و، هەرچی ڕێککەوتننامە دوولایەنەکانن ڕەهەندێکی گرێبەستییان هەیە؛ دوو دەوڵەت لەسەر بابەتێکی دیاریکراو ڕێک دەکەون و ئەرك و مافەکانی نێوانیان ڕێک دەخەن.

فاروق مەلا مستەفا: دیاردەیەکی ئاڵتونی بۆ لێکۆڵینەوە

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

7/27/2023 9:18:00 PM

فاروقی مەلا مستەفا، ساڵی (١٩٤١) لە شاری سلێمانی لە دایک بووە. ئەو کوڕی کەسایەتی ئاینی و شاعیری کورد ″ مەلا موستەفای سەفوەت″ە. قسەیەکی باو هەیە کە دەڵێن ″شیوعییەت لە کوردستان نەبوو، کوڕی مەلاکان هێنایانە بوون″. پیاوێکی قووڵ و تێگەیشتوو لە سەرمایەداریی، ئابوریی بازاڕ، خەباتی چینایەتی لای مارکس، یەکسانی کۆمەڵایەتی، بەم باکگراوەندەوە ساڵی (١٩٦٤) لە زانکۆی بەغدا کۆلێژی بازرگانی و ئابوریی تەواو دەکات.

دەسەڵاتداریی ئاو

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

11/24/2022 6:59:00 PM

پرسی ئاو لە دنیای ئیمڕۆدا زۆرێک لە هاوکێشی و باڵانسە سیاسییەکانی تێکداوە و وادیارە ئەو قەیرانە کە نزیک بە 36 وڵاتی جیهانی بە چڕی گرتۆتەوە، لە داڕشتنی سیاسەتی نوێی جیهانیدا کاریگەری و شوێندانەری هەبێ. قەیرانی ئاو سەرەتا لە گوندەکانەوە دەستی پێکرد و پاشان شارەکان و دواتر وڵاتان و ئیستەش جیهانی گرتۆتەوە. قەیرانی بێ ئاوی، شەڕ و دەمەقاڵەیەکی بێ دەنگ و شاراوەی لە نێوان وڵاتاندا درووستکردوە کە پێدەچێ لە داهاتوودا پێ بنێتە قۆناخی کردەییەوە و ڕاستەوخۆ بە ناوی "ئاو"وە شەڕی گەورەی وڵاتان دەست پێبکا. لە ئیس

تورانچێتی تورکیا و ئاڵۆزییەکانی قەفقاز

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

11/24/2022 6:45:00 PM

تورکیا وەک وڵاتێکی دو ڕەگەی ئوراسیایی بە بێ قرم و قاڵەی میدیایی خەریکی ڕێخستنی دو گەورە گەڵاڵەی گرنگە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، کە بە تەمان بە بێ تێکدانی سنوورە سیاسییەکان قەپی خۆیان لە باشوور و ڕۆژهەڵاتی ئەو ناوچەیە داگرن و کەوشەن جوغڕافیایی خۆیان وەک سەردەمی عوسمانییەکان لێکەنەوە. لەو وتارەدا هەوڵ ئەدرێ پێگەی تورکیا لە ئاستی ناوچەییدا هەڵسەنگێندرێ و هەروەها دەرەتان و ئاستەنگەکانی بەردەم ئەو گەڵاڵە سنووربەزاندنە توێکاری بکرێ.

ڕێککەوتنە ئەمنیەکانی نێوان عێراق و تورکیا: کۆتایی پێهاتوە یان بەردەوامە؟

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

7/22/2022 7:32:00 PM

ناحاڵی بون و تەمومژێکی زۆر لە ڕێککەوتننامەی ئەمنی نێوان عێراق و تورکیا ئەبینرێت. لێرەدا ووردەکاریی ئەو ڕێککەوتننامەیە کە لەساڵی (١٩٨٢) دا لەنێوان هەردوو وڵاتدا ئیمزا کراوە ئەخەینەڕوو، ئەوەش یارمەتیمان ئەدات بۆ تێگەیشتن لەوەی ئایا کارتە دیبلۆماسیی و ئەمنییەکانی عێراق بەرانبەر تورکیا ئەبێت چۆن و چی بن؟

لە حەنانەوە بۆ مەدینە سەدر: شەقام و کۆڵانەکانی عێراق خۆیان بۆ جەنگ ئامادە ئەکەن

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

7/6/2022 7:48:00 AM

پاش مانەوەی (٦) ڕۆژ لە عەرەبستانی سعودییە کە (٢٦) کەسی لەگەڵدا بووە، گەڕایەوە بۆ عێراق و فەریزەی حەجی بەجێ نەهێنا ! بۆچی سەدر بڕیاری دا کە لە مەراسیمی حەج بەشداری بکات بەڵام لە ناکاودا گەڕایەوە بۆ عێراق؟ بۆچی لە عێراقیش مەیدانی ململانێکانی خۆی لە حەنانەوە گواستۆتەوە بۆ مەدینە سەدری بەغدا ؟ لەگەڵ هاتنی یەکەمین ڕۆژەکانی ئەم تەمموزی ٢٠٢٢ ەدا. لە ڕێگەی هۆیەکانی گواستنەوەوە لە تەواوی شارەکانی عێراقەوە لایەنگرانی سەدر ئەگوێزنەوە بۆ بەغداو ناوچە سەدرییەکان.

هەڵبژاردنە پێشوەختەکەی عێراق: تایبەتمەندییەکانی، لێکەوتەکانی، مەترسییەکانی

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

10/23/2021 1:15:00 PM

لە میانەی هەڵبژاردنە پێشوەختەکەی (١٠ ی ئۆکتۆبەری ٢٠٢١) ەوە، بۆ یەکەمجار دوای (١٧) ساڵ هەژمونی ئێران لە عێراقدا بە نزیکەی (٨٠٪) ئاوا بو!. ووڵاتانی ناوچەکەو کەنداو دەرفەتی دەستوەردانیان زیاتری کردوە. هەڵبژاردنەکە کۆمەڵێک سەرکردەو سیاسیی دیاری شیعەو سووننەی بەلاوە خست و ئاسۆی موقتەدا سەدرو حەلبوسی و بارزانی گەشتر کردۆتەوە. لەم شیکارییەدا هۆکارەکانی کەوتنی هەژمونی ئێران لە عێراق و جەمسەرە سووننیەکان و بەهێزبونی کوتلەی سەدریی دیاری ئەکەین.

تێگەیشتن لە قۆناخی دوای سەید سیستانی: پرسیارە گەورەکەی بەردەم ئایندەی عێراق

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

10/2/2021 8:27:00 PM

بەشێوەیەکی گشتی، ئاسانە تەماشاو شرۆڤەی کارەساتە مرۆیی و ئابورییەکان لە عێراق بکەین، بۆشایی سیاسیی و ئەمنی و سەربازیی بەهۆی ململانێ تایەفی و جیاکارییە کۆمەڵایەتییەکان ئەبینین. دیوێکی گرنگ و قسە لەسەر نە کراوی ڕووداوەکان ئەو ناهاوسەنگی و ڕا-ڕاییەیە لە نێوان حەوزەکانی قوم-نەجەف- مەشهەد دا هەیە. پرسیارو بایەخی گەورەی ئێران بریتی یە لە ئایندەی ململانێکانی قوم و نەجەف، ئەمەش ڕاستەوخۆ بەستراوە بە کاریزمایی و قووڵایی مێژوویی "ئایەتوڵڵا عەلی سیستانی" یەوە، سیستانی بو نەیهێشت عێراقی دوای سەددام ببێتە ویلا

هەڵبژاردنی ئایندە تەواوی ڕێگەکان لە بەردەم عێراق دا دائەخات

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

9/17/2021 5:29:00 AM

ەو گریمانەیە زۆر بەهێزە کە هەڵبژاردنی (١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١) عێراق ئەگەیەنێت بە دژوارترین قۆناخ لەتەمەنی خۆیدا، لە زانستی سیاسەتدا مەترسیدارترین قۆناخ ئەو کاتەیە کە بۆشایی سیاسیی و ئەمنی دروست ئەبێت

ماکرۆن گوتى "فەڕەنسا بەڕاستى گەڕایەوە."

ئینستیتیوتی مێدیتریانە بۆ توێژینەوەی هەرێمایەتی

9/4/2021 3:24:00 PM

ئەمە ئەو گوتەیەیە کە سەرۆکى فەڕەنسا، ئیمانوێل ماکرۆن بەگوێی ئامادەبووانی مونتەداى ئابووريى جیهانی کە لە داڤۆسی سویسرا لە ساڵی 2018 ساز درا، جاڕی دا و گوتى: "فەڕەنسا بەڕاستى گەڕایەوە." سەرۆک ماکرۆن ئەجێندایەکی تایبەت بە خۆى بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەیە. هەر لە سێ مانگى دەستبەکاربوونى وەک سەرۆک، چوار هەڵوێستى وەک دەستپێشخەرى بۆ پرسەکانى ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕاگەیاند. ئەو یەکێکە لەو سەرۆکە فەڕەنسییانەى کە بزاوتانە هاتۆتە ناو دونیاى سیاسەت و دەیەوێ وه‌ك "دیگۆل" کاریگەری لەسەر سیاسەتى دەرەوەى وڵاتەکەى بە

previous 1 2 3 Next